Phân Loại Cà Phê Theo Kích Cỡ Hạt – Sàng

Cà phê được phân theo cỡ sàng để có cơ sở định giá trị của cà phê nhân. Cỡ sàng được căn cứ dựa trên chiều dài cơ sở lớn nhất của hạt cà phê nhân.

Lý thuyết của việc thực hành phân loại này là các loại cà phê hạt được trồng ở vùng cao hơn sẽ cho ra hạt cà phê nhân lớn hơn và đặc hơn là những loại cà phê được trồng ở vùng thấp hơn. Hơn nữa, những cây cà phê được trồng ở nơi cao hơn sẽ cho ra các loại cà phê hạt có phẩm chất về hương vị tốt hơn. Cho nên, có một mối liên hệ giữa độ lớn của hạt với độ đặc và chất lượng hạt cà phê. Tuy nhiên, mối liên quan này cũng có rất nhiều trường hợp ngoại lệ, nghĩa là có những hạt cà phê nhân rất lớn nhưng phẩm chất không ngon và ngược lại, có những loại hạt bề ngoài thì nhỏ nhưng khi rang lên thì lại cho ra những phẩm chất về hương vị rất tuyệt vời và bất ngờ. Cho nên, việc phân loại hạt sàng này chỉ nên được áp dụng để xem xét lô cà phê hạt nhân có đồng đều về kích cỡ hạt sàng hay không, để từ đó làm cơ sở giúp cho việc rang và đánh giá độ đồng đều về màu sắc và kích cỡ của cà phê hạt rang.

Thông thường, các loại sàng được phân loại bao gồm là sàng 17/18, 15/16 và 13/14… Ý nghĩa của chỉ số nói trên là tỷ lệ của nó trên 64 phần của 1 inch. Sàng 18 nghĩa là 18/64 inch, quy ra đơn vị đo lường mm là 7,1mm. Tương tự như vậy đối với sàng 16 là 16/64 inch, quy ra mm là 6,3mm.

Cỡ sàng phổ biến S14, S15, S16, S17, S18, S19. Nhiều cây cà phê giống cũ Arabica, Robusta… tại Việt Nam, có cỡ sàng chỉ S11- S13, nhưng có tỷ trọng khá cao và hương vị tốt, phong phú và nổi bật, nên nhà rang có thể sử dụng.

Đối với những nhà sản xuất và thợ rang cà phê, vấn đề về kích cỡ hạt hay hạt sàn là rất quan trọng. Cụ thể, kích cỡ của hạt cà phê nhân sẽ ảnh hưởng đến tính ổn định của cà phê hạt rang. Hạt cà phê nhân càng lớn thì thời gian rang sẽ càng lâu hơn và ngược lại. Ở đây chúng ta không quan trọng là việc rang lâu hay nhanh, nhưng quan trọng là độ ôn định của cà phê hạt rang thành phẩm. Nếu kích cỡ hạt không được đảm bảo giữa các lô hàng, thì khó mà giữ được độ ổn định của cà phê hạt rang về phương diện màu sắc của hạt cũng như là phẩm chất và hương vị của cà phê hạt rang. Ngoài ra, việc phân loại theo hạt sàng như vậy để tránh trường hợp trong một mẻ rang mà có hạt lớn hạt nhỏ, điều này sẽ dẫn đến tình trạng cà phê hạt rang sẽ không đều màu, ảnh hưởng đến hương vị và phẩm chất khi pha và thưởng thức.